Is melk gezond?
Een gezond voedingspatroon wordt in het algemeen gekenmerkt door een gevarieerde en gebalanceerde voeding (1). Zuivel wordt wereldwijd aanbevolen als belangrijk onderdeel van gezonde voeding en is als zodanig opgenomen in nationale voedingsrichtlijnen. De basisprincipes voor voedingsrichtlijnen zijn vergelijkbaar voor elk land. Ze worden gebruikt om gezond eten te stimuleren, bieden een kader voor het samenstellen van maaltijden en geven suggesties over wat en hoeveel mensen zouden moeten eten (2). Dat melk hierin is opgenomen, zegt dus iets over de gezondheidswaarde.
Wat is dan die gezondheidswaarde?
Melk is een natuurlijke bron van veel verschillende voedingsstoffen. Dat geldt overigens ook voor andere zuivel zoals kaas en yoghurt. En het zijn niet alleen veel verschillende soorten voedingsstoffen, het betreft ook nog eens een unieke combinatie. Een aantal belangrijke voedingsstoffen die je binnenkrijgt als je zuivel eet of drinkt: Eiwitten, Calcium, Fosfor, Kalium, Zink, Jodium, Vitamine B2, Vitamine B12 en nog veel meer (3-11).
Hoogwaardige eiwitkwaliteit
De eiwitten in melk zijn van een hoogwaardige kwaliteit vergeleken met veel andere producten (12). Een hoogwaardige eiwitkwaliteit betekent dat de eiwitten goed verteerbaar zijn en dat alle essentiële aminozuren in een goede balans beschikbaar zijn.
Wist je dat?
Voeding meer is dan de som van individuele voedingsstoffen. De interactie tussen de complexe structuur, de mix van voedingsstoffen en de bioactieve componenten van etenswaren beïnvloeden de vertering, absorptie en het metabolisme. Dit wordt ook wel de ‘food matrix’ genoemd en is van invloed op de nutritionele en gezondheidseigenschappen van het product (13).
Onderzoek toont aan dat de metabole effecten van zuivel anders zijn dan de effecten van de losse voedingsstoffen, als er rekening wordt gehouden met de effecten op lichaamsgewicht, cardiometabole gezondheid en botgezondheid. Dit wordt ook wel het ‘dairy matrix effect’ genoemd.
Lactose-intolerantie
Zuivelproducten hebben verschillende hoeveelheden lactose. Harde kaas heeft bijvoorbeeld weinig lactose in vergelijking tot melk. Dat is waarom mensen met lactose-intolerantie meer kaas kunnen eten zonder spijsverteringsklachten.
Referenties
(1) Vasileska, A. & Rechkoska, G. (2012). Global and regional food consumption patterns and trends.
Procedia-Social and Behavioral Sciences, 44, 363-269.
(2) FAO. (2019). Food-based dietary guidelines. Retrieved from:
http://www.fao.org/nutrition/education/food-dietary-guidelines/home/en/
(3) EFSA Journal 2009; 7(9): 1210, DOI: 10.2903/j.efsa.2009.1210
(4) EFSA Journal 2009; 7(9): 1219, DOI: 10.2903/j.efsa.2009.1219
(5) EFSA Journal 2009; 7(9): 1223, DOI: 10.2903/j.efsa.2009.1223
(6) EFSA Journal 2009; 7(9): 1272, DOI: 10.2903/j.efsa.2009.1272
(7) EFSA Journal 2010; 8(9): 1777, DOI: 10.2903/j.efsa.2010.1777
(8) EFSA Journal 2010; 8(10): 1725, DOI: 10.2903/j.efsa.2010.1725
(9) EFSA Journal 2010; 8(10): 1756, DOI: 10.2903/j.efsa.2010.1756
(10)EFSA Journal 2010; 8(10): 1811, DOI: 10.2903/j.efsa.2010.1811
(11) EFSA Journal 2010; 8(10): 1814, DOI: 10.2903/j.efsa.2010.1814
(12) Leser, S. (2013). The 2013 FAO report on dietary protein quality evaluation in human nutrition:
recommendations and implications. Nutrition Bulletin, 38(4), 421-428.
(13) Thorning, T. K., et al. (2017). Whole dairy matrix or single nutrients in assessment of health effects:
current evidence and knowledge gaps. The American journal of clinical nutrition, 105(5), 1033-1045.
